🎈 Por que o xogo libre é moito máis ca diversión

Nestes días de outono, cando as rutinas xa están máis asentadas e os días se acurtan, o xogo volve ocupar un lugar esencial. Ás veces pensamos que xogar é só unha maneira de pasar o tempo, unha recompensa despois de “portarse ben” ou de facer os deberes. Pero desde a mirada da Disciplina Positiva, o xogo é moito máis ca iso: é unha necesidade vital e unha poderosa ferramenta de conexión e aprendizaxe.

🌱 O que ocorre no cerebro cando xogan

Durante o xogo libre —ese no que non hai un obxectivo imposto nin un resultado esperado— o cerebro infantil acéndese. Actívanse zonas relacionadas coa creatividade, a planificación, a empatía e a autorregulación.Cando os nenos e nenas xogan, experimentan sen medo ao erro, proban roles, ensaian como resolver conflitos e aprenden a confiar en si mesmos e nos demais.

En termos neurolóxicos, o xogo libre é un dos mellores adestramentos para o córtex prefrontal, a parte do cerebro que lles axudará, co tempo, a pensar antes de actuar, regular as emocións e tomar decisións.

🧩 A mirada da Disciplina Positiva

A Disciplina Positiva recórdanos que os nenos e nenas aprenden mellor cando se senten conectados. E o xogo é, precisamente, unha das linguaxes máis potentes de conexión.

Cando xogamos con eles —sen dirixir, sen corrixir, sen présa— transmitímoslles unha mensaxe profunda: “Véxote, desfruto de ti, gústame estar contigo tal e como es.”

A través do xogo, o vínculo fortalécese, a confianza medra e a aprendizaxe faise natural.

👀 O papel da persoa adulta que acompaña o xogo libre

Acompañar non significa intervir constantemente, senón estar dispoñible, observando e confiando. Desde a teoría do xogo libre acompañado (inspirada en enfoques como Pikler ou Reggio Emilia), enténdese que a observación é tamén unha forma de presenza: mirar sen xulgar, sen interromper, pero atentos ao que ocorre.

Observar permítenos:

• Comprender mellor que lles interesa ou preocupa.

• Detectar como resolven conflitos ou buscan axuda.

• Aprender da súa creatividade e autonomía.

  
  

A mirada atenta da persoa adulta ofrece seguridade emocional: o neno ou nena sabe que pode explorar sabendo que hai alguén dispoñible se o necesita. Esa é a base dun xogo libre verdadeiramente acompañado.

✨ Ideas prácticas para fomentar o xogo libre

🔸 Reserva tempo sen pantallas nin actividades estruturadas. Deixa espazo para que inventen, constrúan ou simplemente imaxinen.

🔸 Participa se te invitan, pero deixa que eles guíen o xogo.

🔸 Ofrece materiais abertos (pedras, teas, caixas, bonecos, utensilios cotiáns…).

🔸 Celebra a creatividade máis ca o resultado.

🔸 Permite o aburrimento: de aí nace a imaxinación.

🔸 Observa máis, dirixe menos. Ás veces, a mellor intervención é un sorriso e silencio.

🌷 E para ti, que acompañas

Pode que ás veces o xogo libre che pareza desordenado, ruidoso ou mesmo pouco “produtivo”. Pero aí, entre risas, construcións imposibles e disfraces improvisados, está a ocorrer algo profundo: o teu peque está adestrando a súa mente, o seu corazón e a súa capacidade de convivir cos demais.

Non precisas planear grandes actividades. Ás veces, a túa presenza tranquila ao seu carón mentres xogan é suficiente. Xogar tamén pode ser unha forma de descanso emocional para ti.

🌾 Un recordatorio suave

O xogo non é só unha parte da infancia: é a maneira en que os nenos e nenas entenden o mundo. Cada vez que respectas o seu tempo de xogo e o observas con curiosidade, estás cultivando a súa confianza, a súa curiosidade e a súa alegría por aprender.

Que papel ten o xogo na túa casa estes días? Es máis de unirte ou de mirar desde preto?Lémosvos con agarimo 🌻